Nánast alveg eins og
Hendrix
Músiklífið í Gagnfræðaskólanum
í Kópavogi var í góðum gír á
bítlatímanum. Strákarnir í Ríó
tríó göntuðust og bræddu hjörtu með
léttri þjóðlagatónlist en hljómsveitin
Tacton sá um bítlið. Meðal meðlima var riþma-gítarleikarinn
Árni Blandon. Tacton vann sér það helst til frægðar
að spila í Kópavogsbíói og var m.a. með
Dúmbó-lagið "Angelina" á efnisskránni.
Eftir landspróf fóru flestir úr
Kópavoginum í MH og þar var Árni í nokkrum
böndum, m.a. í Bláa bandinu og Dýrlingunum, en
trommari þeirrar sveitar var á tímabili Árni
blaðamaður Þórarinsson. Eftir allskyns mannabreytingar
og endurskýringar varð hljómsveitin Tatarar til um vorið
1968. Með Árna Blandon voru Magnús Magnússon trommari,
Þorsteinn Hauksson á gítar og 200 kílóa
Hammond-orgel og Stefán Eggertsson söngvari, en Jón
Ólafsson bassaleikari úr Zoo kom síðastur og var
yngstur, 16 ára.
SG finnur nýjan gullkálf
Strákarnir voru með á nótunum
og tóku sér Jimi Hendrix og hans menn sér til fyrirmyndar.
Fyrsta giggið var í hljómsveitarkeppninni í Húsafelli
'68. Flutningur Tatara á "Manic Depression" eftir Hendrix var nóg
til að fleyta þeim í 2. sæti, á eftir Mods.
Næsta gigg var í Breiðfirðingabúð, sem
þá hét reyndar Club de Paris eftir að Jörmundur
Ingi Hansen hafði tekið við rekstri staðarins. Það
hafði spurst út að Tatararnir væru þéttir
og margir þungaviktarpælarar mættu því til
að sjá þá, m.a. Óttar Felix Hauksson. Magnús
þótti ná Mitch Mitchell trommara í Hendrix-bandinu
fyrnavel, en enn nær þótti Þorsteinn komast snilldinni;
gítarleikur hans þótti nánast alveg eins og
hjá Jimi sjálfum.
Á þessum árum var málið
að "herma" sem best. "Þegar við spiluðum "Lady Madonna"
einu sinni í Casa Nova get ég svarið að mér
fannst sjálfur Paul McCartney vera að syngja," segir Árni
Blandon um Stefán söngvara.
Svavar Gests tók Töturum vel þegar
þeir mættu á fund hjá honum. SG hafði misst
gullkálfinn Hljóma og reyndi að fylla tómið
með Töturum. Ákveðið var að gefa út
2 lög. Strákarnir höfðu nýlega byrjað að
fíla hljómsveitina Family, svo Svavar fékk vin sinn
Matthías Jóhannesson til að búa til texta við
lag þeirrar sveitar og úr varð "Sandkastalar". Mogga-ritstjórinn
vildi þó ekki hafa hátt um rokkævintýri
sitt og bað Svavar um að segja strákunum að þeir
mættu ekki segja neinum hver þessi "m" væri.
Það vantaði lag á hina hliðina
og Árni, sem ekki hafði samið lag áður, samdi
lag yfir nótt í æfingarhúsnæðinu.
"Ég byrjaði á E-moll, því
það er auðveldast," segir hann hæverskur um frumraun
sína. "Ég hafði lært smá á nikku
hjá Karli Jónatanssyni og kunni fimmunda hringinn, vissi
því að G-dúr væri fínn þarna
líka."
Um morguninn var Árni tilbúinn
með lag sem hinum strákunum leist vel á. Næstu
nótt stóðu Jón og Magnús vaktina og sömdu
sitt hvorn textann við nýja lagið.
Árni: "Jón samdi texta um krakka
að leika sér í sandkassa og við völdum það
því það var ekki eins væmið og það
sem Magnús hafði samið. Þá reis hann upp á
afturlappirnar og heimtaði að við notuðum hans texta."
Úr varð "Dimmar rósir", sem
varð vinsælasta íslenska lagið árið 1969.
SG lagði mikið undir, setti mikla peninga í auglýsingar
og otaði sínum Tatara-tota hvar sem færi gafst. Plötuumslagið
var fullt af myndum af hinum hlédrægu liðsmönnum
og stofnaður var sérstakur Tatara-klúbbur, sem "nokkrar
stelpur" skráðu sig í.
Hvers vegna? Hvers vegna?
Þrátt fyrir auglýsingaherferðina
voru Tatarar skynsemdar strákar og byggðu sér enga sandkastala
um rokkaða framtíð. Í byrjun árs 1970 ákváðu
aðalmennirnir, Árni, Magnús og Þorsteinn, að
leggja bandið niður til að einbeita sér að lærdómi
fyrir yfirvofandi stúdentspróf. Magnús sá þó
einhvern neista í rokkinu, hætti við stúdentinn
og endurvakti Tatara með nýjum mannskap, Árna ekki alveg
að sársaukalausu. Hann hafði reyndar lýst því
yfir sjálfur í viðtali að veikasti hlekkur bandsins
yrði alltaf að víkja. Á þessum tíma
voru riþma-gítarleikarar í mikilli útrýmingarhættu
svo viðtalið sem Svavar Gests tók við hann 1969 var
með spádómslegri fyrirsögn -- "Kannski verð
ég bara rekinn næst".
Magnús fékk Þorstein og Jón
aftur til liðs við sig og tók Jón að sér
að syngja. Siglfirðingur nýfluttur í bæinn
kom inn á gítar. Þetta var Gestur Guðnason, sem
hafði m.a. verið í bítlaböndunum Stormum og
Hrím fyrir norðan. Hrím hafði helst unnið sér
til frægðar að vera kosin "táningahljómsveit
árið 1969" á bindindismóti í Húsafelli.
Tatarar lögðust nú í enn þyngri pælingar
og sömdu lög í samvinnu á æfingum að
undangengnum miklum og löngum "djömmum". Bandið var á
samningi hjá SG, sem gaf út aðra smáskífu
í sumarbyrjun 1970. Þyngra og tormeltara stöff hafði
varla heyrst á plötu áður. Lögin hétu
"Gljúfrabarn" og "Fimmta boðorðið", sem var með
miklum friðarboðskap og viðeigandi vélbyssuskothríð,
sprengingum og söngli 11 ára stelpu, Valgerðar Jónsdóttur,
sem spurði sorgmædd, "Ég ligg hér ein, í
kaldri gröf. Hvers vegna? Hvers vegna?"
Ómar á Vikunni hitti í mark
í gagnrýni sinni. Lokaorðin voru: "Þessi plata
er það góð, að hún slær örugglega
ekki í gegn og selst áreiðanlega lítið."
Raddbandabólga
Þrátt fyrir slakt gengi plötunnar
var hugur í Töturum. Ingibergur Þorkelsson tók
að sér umboðsmennsku og brugðið var á það
ráð að fá "hina íslensku Shandie Shaw", Janis
Carol í bandið, því söngur Jóns þótti
veikasti hlekkurinn. Tatarar með Janis innanborðs þótti
ákaflega efnilegt band. Janis þótti fylli gatið
sem Shady Owens skyldi eftir sig, var með túberað hár
og söng berfætt -- "Það hefur liðið langur
tími síðan maður sat jafn dolfallinn og það
kvöld," skrifaði Ómar eftir að hafa farið á
æfingu.
Sælan stóð stutt því
eftir mánuð þurfti Janis að hætta samkvæmt
læknisráði. "Þetta hafa sennilega verið of snögg
viðbrigði fyrir mig," sagði Janis með hvínandi raddbandabólgu,
"enda er þetta viðfangsefni það erfiðasta sem ég
hef glímt við".
Þegar Óðmenn hættu í
söngleiknum Óla komu Tararar í staðinn og Jóhann
G söng með þeim á sýningunni. Hljómsveitin
var í dauðakippunum fram eftir vori 1972, kom m.a. fram í
Sjónvarpinu og "impróvíséraði": "Ég
heyrði ýmsar raddir sem voru lítt hagstæðar
okkur, en það var yfirleitt frá fólki sem ekkert
er inn í þessari músik," sagði Þorsteinn
í viðtali 1972, sem bar fyrirsögnina "Hvað varð
um Tatara" -- "Maggi ætlaði að fara að hella sér
í stúdentsprófið og var hættur, og eftir
að við höfðum prófað nokkra trommuleikara gáfumst
við alveg upp".
Af Töturum er það að frétta
að Gestur og Jón héldu áfram í rokkinu;
Gestur stofnaði Eik og var m.a. í Orghestunum, en Jón
fór í Pelican og þaðan í ótal sveitir.
Aðrar Tatarar snéru sér að öðru.
Lagið "Dimmar rósir" upp á
ný þegar tónlist hippanna gekk aftur í byrjun
10. áratugarins. Þá sigraði Þóranna
Jónbjörnsdóttir með laginu í Söngvakeppni
framhaldsskólanna og lagið hefur lifað ágætu
lífi síðan, Árna Blandon til lúmskrar ánægju
-- "Það er vandi að semja góð lög, en ekkert
mál að semja fullt af vondum," segir hann. |